این مثل در موردی به کار می رود که دو یا چند نفر در انجام امری با یکدیگر تبانی کنند، ولی هنگام بهره برداری یکی از شرکا تجاهل کند و در مقام آن برآید که همان نقشه و تدبیر را نسبت به رفیق یا رفیقان هم پیمانش اعمال نماید. اینجاست که ضرب المثل بالا مورد استفاده و اصطلاح قرار می گیرد، تا رفیق و شریک و مخاطب، نیت بر باطل نکند و حرمت و پیمان وایفای به عهده را ملحوظ و منظور دارد. ریشه این ضرب المثل از داستانی است که با سوء استفاده از صفای باطن و معتقدات مذهبی مردمان ساده لوح وبی غل و غش شهر هرت موجوديت يافته است.

 در زمان هاي پيشين كه هنوز اعلي حضرت هردمبيل بر شهر هرت حاكم نشده بود، با كمك يكي از ياران و همدستانش به نام خردمبيل ترفندي به كار بستند و به حاكميت خود رنگ و لعاب تقدس دادند تا زير لواي نام اعتقادي و ديني حاكميت استبدادي خود را بر مردم تحميل كنند.در چنين سيستمي اگر شهروندي بخواهد عليه ظلم و زور حاكم، انتقادي - هر چند ملايم - مطرح كند،مي توان فورا با اتهام شورش عليه مقدسات او را به سخت ترين كيفرها محكوم كرد.

بنابراين هردمبيل و همدستش خردمبيل از رهگذار خدعه و تزویر سال هاي سال بی دغدغه و مرفه توانستند سلطه جهنمي خود را بر دوش مردم تحميل كنند.اينان پس از مدت ها رايزني با بيگانگان، لوحی تهیه کرده نام هردمبيل و دستوراتي مبني بر لزوم فرمانبري از او را بر آن نگاشتند و آن لوح مجعول را در محل مناسبی نزدیک معبر عمومی مردم پاکدل زير خاك مدفون کردند .

  مردم معمولا در معابد و ديرها گرد مي آمدند و زانوی غم در بغل مي گرفتند و به یاد بدبختی های خود در زندگی، به خاطر كاهن مقدس، گریه را سر مي دادند و به قول معروف حالا گریه نکن کی بکن!

 روزي خردمبيل در ميان جمع سوگواران و گريه كنان كه خود را به خواب زده بود، ناگهان ظاهرا از خواب پريد و صيحه اي زد و فريادي كشيد كه همه را به تعجب واداشت. وقتي علت اين كار را پرسيدند، گريه كنان گفت: هم اكنون كاهن مقدس را در خواب ديدم كه گفت از قول من به مردم شهر هرت بگو راه رفاه و خوشي شما در پادشاهي اعلي حضرت هردمبيل است. هر كس او را نافرماني كند، بدبخت مي شود.نشاني صداقت تو هم اين است كه در فلان نقطه لوحي نوشته و زير خاك دفن كرده ام. آن جا را حفر كنيد و به دستورات آن لوح عمل كنيد.

مردم ساده لوح به تدریج در آنجا جمع شدند و جمعیت قابل توجهی را تشکیل دادند. خردمبيل با شرح خواب های عجیب و غریب به آنان فهماند که كاهن مقدس ! در عالم رویا آن ها را به این حاكميت مقدس و اين مکان شریف! هدایت فرموده و از لوح مبارکی که در دل این خاک مدفون است، بشارت داده است . مردم پاک طینت فریب نیرنگ و تدلیس او را خورده به کاوش زمین پرداختند تا لوح به دست آمد و دعوی او ثابت شد.

 دیگر شک و تردیدی باقی نمی ماند که خردمبيل راستگوست.بنابراين در آن محل بناي يادبودي ساختند و به عنوان زيارتگاهي مقدس درآمد.

  طبیعی است چون این خبر به اطراف و اکناف رسید و موضوع کشف و پیدایش اين مكان مقدس و لوح مقدس دهان به دهان گشت ، هر کس در هر جا بود با هر چه که از نذر و صدقه مي توانست برداشت و به سوی مزار مکشوفه روان گردید.

خلاصه کار و بار این بناي مقدس! دیر زمانی نگذشت که بازار معابد ديگر را كساد كرد . زایران و مسافران از سر و کول یکدیگر برای زیارتش بالا می رفتند. مردم به قداست اين زيارتگاه قسم مي خوردند. این روال و رویه سال ها ادامه داشته و هردمبيل و خردمبيل بی انصاف به جمع کردن مال و مکیدن خون مردم بی سواد پاک دل متعصب مشغول بودند.

 سال ها گذشت. از آن جا كه هميشه قدرت به سوي انحصار گرايش دارد و قدرتمند خودكامه پس از تحكيم پايه هاي سلطه خود، نخستين كاري كه مي كند، نردباني را كه از آن بالا رفته است ، درهم مي شكند.لذا هردمبيل پس از نشستن بر اريكه قدرت و سرمستي در قدرت به فكر حذف خردمبيل از عرصه حاكميت افتاد. كم كم او را از مناصب مهم كنار گذاشت و قدرت و اختيارات او را محدود كرد.تا كار به جايي رسيد كه خردمبيل احساس كرد دارد به كلي حذف مي شود،بنابراين روزي نزد هردمبيل رفت و گفت:  

اعلي حضرتا! شما داريد كم كم مرا به انزوا مي رانيد. همه منصب هاي مرا از من گرفته ايد. ديگر هيچ كس به من احترام نمي گذارد و دستورات مرا اجرا نمي كند.

هردمبيل پاسخ داد: كاهن مقدس مرا به پادشاهي برگزيده است و بنا به تاييد خودت فرمان من لازم الاجراست.«چه فرمان يزدان  ،چه فرمان شاه!!»

خردمبيل گفت: آيا در اين همه طول و عرض مملكت و قدرت بي كران شما،حتي جاي كوچكي براي من نيست؟

هردمبيل پاسخ داد: اگر ادعايي داري،بيا در حضور مردم و نزد بناي كاهن مقدس قسم بخوريم!

خردمبيل با تعجب گفت: ظاهرا فراموش كرده ايد كه اين بناي مقدس! و سفارش كاهن مقدس را با تباني يكديگر ساخته ايم.

 خردمبيل چون وقاحت و بی شرمی هردمبيل را تا این اندازه دید، بی اختیار و بر خلاف مصلحت خویش در ملا عام و با حضور کسانی که برای زیارت آمده بودند، فریاد زد:

« ای بی شرم، کدام سوگند؟ کدام مزار شریف؟ این امام زاده ای است که با هم ساختیم و با آن کلاه سر دیگران می گذاریم، نه آن که بتوانی کلاه سر من بگذاری!»

گفتن همان بود و فاش شدن اسرارشان همان .

...اكنون مدت هاست اين راز آشكار و برملا شده و همه مردم فهميده اند، اما از شدت خفقان و سخت گيري حاكم،همه مردم در خفا و پنهاني درباره آن پچ پچ مي كنند،ولي كسي جرءت ندارد، آن ها علني و آشكار بگويد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: