مديريت شايعه (6)
انواع متفاوت شایعه
#شفیعی_مطهر
از ديدگاهي ديگر براي شايعه انواعي متفاوت تعريف شده است:
“لازم به ذکر است که باتوجه به آسيبپذيرى شديد جامعه ما نسبت به رواج شايعات و تلاش فراوان برخی عوامل در ترويج شايعههاى سياسي، اقتصادي، امنيتى و اجتماعى در جامعه و تخريب سلامت و تعادل روانى مردم، جا دارد که دستگاه هاى علمي، فرهنگى و تبليغاتى کشور سرمايهگذارى بيشترى در اين راستا انجام دهند. يعنى ضمن تجزیه و تحليل علمى شايعات و ريشههاى آن ها به تشريح عواقب شايعهسازى و ترويج آن براى مردم بپردازند.”
1) شايعه ترس افكني:
بخشى از شايعات به منظور ايجاد ترس و وحشت و نگرانى در جامعه توليد و پخش مىشوند. مثلا در سال 1370ه-.ش. شايعهاى در شهرها و روستاهاى دور افتاده هند رواج يافت که :
“باندهاى خاصى براى ربودن بچهها از خيابان ها به وجود آمده است”.
ضمنا شايع شد که منظور از اين اقدام، فروش بچهها به بانک هاى خون يا فروش اعضاى بدن آن ها و به کارگيرى آن ها در باندهاى دزدى و گدايى است. در پى رواج اين شايعه در دل پدران و مادران ترس عجيبى مستولى شد، تا آنجا که علىرغم انکار رسمى موضوع از سوى مسئولان امر ، آن ها از اعزام فرزندان خود به مدارس اجتناب ورزيدند.
ضمنا افراد زيادى به تهمت بچهدزدى و بدون هيچ محاکمه و تحقيقى توسط مردم اعدام شدند.
2) شايعه گسترش بدبيني:
منظور از شايعه ترويج بدبينى و آزار و اذيت نسبت به اشخاص يا گروههاى محبوب يا مقتدر در جامعه است. مثلا: شايعاتى که عليه پيامبر اکرم (ص) در صدر اسلام منتشر مىشد و نسبت شاعر بودن به آن حضرت مىدادند
(سوره ياسين: آيه 69.)
همچنين شايعه جنگ قدرت در ايران که بارها از سوى برخی مطرح شده است.البته من نمی دانم این شایعه تا کجا حقیقت دارد!!
3) شايعه تفرقهافکنانه:
اين شايعه بر مبناى اصل “تفرقه بينداز و حکومت کن” يا “فرق تسد” استوار است.
و با هدف ايجاد اختلاف در بين فرمانده و سربازان و يا بين دو همسر يا دو طايفه و گروه و امثال آن توليد و پخش مىشود.
مثلا: پس از اشغال منطقه غزه توسط صهيونيستها در سال 1366 شايع شد که مسيحيان از حاکمان اشغالگر خواستهاند که مسجد بزرگ غزه به کليسا تبديل شود.
هدف از اين شايعه ايجاد شکاف در وحدت ملى فلسطينيان از طريق تحريک احساسات دينى بود.
4) شايعه فريبكارانه:
اين شايعه همچون پردهاى از دود است که براى پنهانسازى اهداف واقعى دشمن استفاده مىشود. مثلا در تاريخ 8/6/1941 وزير تبليغات آلمان دکتر گوبلز ضمن چاپ مقالهاى درخصوص جزيره کريت به طور ضمنى اشاره کرد که ارتش آلمان در ابتدا قصد حمله به انگلستان را دارد و سپس روسيه، در حالى که نقشه اصلى بر مبناى هجوم به مسکو بود!
5) شايعه اقتصادي
هدف از شايعه ايجاد حالتى از نگرانى و ترس در بازار مالى يا اوضاع اقتصادى کشور به ويژه در زمان بحران ها و جنگ هاست.
مثلا: در آمريکا شايعاتى درباره توليدات رستوران هاى مک دونالد ظاهر شد که مىگفت: اين رستوران ها به محتواى ساندويچهاى خود کرم هايى اضافه مىکند تا پروتئين آن ها افزايش يابد. در پى اين شايعه تعداد زيادى از مردم به علت سلامتى خود از خريد اين توليدات خوددارى کردند و مديريت اين رستوران ها را مجبور به صرف هزاران دلار نمود تا بر اين شايعه ويرانگر سيطره يابد.
6) شايعه ناموسي:
اين شايعه در پى جدايى بين زن و شوهر و هتک حرمت افراد از طريق بدنام کردن يکى از همسران است که به آن« قذف» گفته مىشود. مثلا حادثه افک که در آيات 20-10 سوره نور نقل شده ، درباره يکى از اين شايعات است. در شان نزول اين آيات مفسران گفتهاند که يکى از همسران پيامبر اکرم (ص) مورد تهمت ناموسى قرار مىگيرد (در برخى کتاب ها نام اين زن را ماريه قبطيه و در کتب اهلسنت عايشه ذکر کردهاند.)
مسلمانان از اين مساله سخت ناراحت مىشوند تا آن که اين آيات نازل مىشود. در اين آيات مومنانى که فريب اين تهمت را خورده و تحت تاثير قرار گرفتند، مورد سرزنش واقع مىشوند و خداوند متعال مىفرمايد:
چرا هنگامى که اين (تهمت) را شنيديد، مردان و زنان با ايمان نسبت به خود (و کسى که همچون خود آن ها بود) گمان خير نبردند؟ چرا نگفتيد که اين دروغى بزرگ و آشکار است؟
چرا چهار شاهد براى آن نياوردند؟ اکنون که چنين گواهانى نياوردند، آنان در پيشگاه خدا دروغگو هستند.”
ادامه دارد...
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: مقالات
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
وب نامه شفیعی
مطهر و
آدرس
modara.LoxBlog.ir
لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.