ديدني هاي شهر سرب و سراب (۳)

 من یک معلم تاریخ دیدم که ملتی را در کلاس آموزش تاریخ جریمه کرد تا رویدادهای بیش از صد سال را هفتاد بار تکرار کنند.

....و شاگردانی را دیدم که هفتاد بار جریمه تکرار رویداد را می نبشتند ، اما يك بار مشق عبرت را بر لوح تجربه نمي نگاشتند. براي عيسي و حسين تاريخ اشك مي ريختند ، ولي عيسي هاي زمان را همچنان بر داربست تجربه به صليب تجاهل مي كشيدند و حسين هاي دوران را باز به زير سم اسب هاي تغافل مي افكندند.

  براي امير كبير تاريخ دل مي سوزندند، ولي فوران خون را از رگ هاي اميركبيرهای زمان به تماشا مي نشستند و به حاشا مي ايستادند. 

 من نهنگي را از جنس غفلت ديدم كه از برکه جهل و جمود يك ملت به درآمد و بيش از صد سال تاريخ آنان را بلعيد. 

 من دزدي را ديدم كه از نردبان جهل مردم بالا مي رفت تا آفتاب آگاهي را بربايد. من نيز چون شما از پندار خام و رفتار پرابهام او خنده ام گرفت؛ اما استمرار صد سال شب هاي شكسته و تاريكي هاي به هم پيوسته را در تاريخ يك ملت ديدم!

                                       شفيعي مطهر

ادامه دارد...

 ديدني هاي شهر سرب و سراب(۳۷)

 من كسي را ديدم كه مي خواست با زندگي كردن قيمت بيابد .... او چون « چرای زندگی » را یافته بود، بنابراین « چگونه » آن را می ساخت.

 و نيز كسي را ديدم كه مي خواست به هر قيمتي زندگي كند.. او « چگونه » را می ساخت، اما « چرا » را می باخت. 

 من درخت شکست را دیدم و از آن میوه موفقیت چیدم...زیرا از آن درس گرفتم. من موفقیت را پریدن از شکستی بر شکستی دیگر یافتم بدون خستگی.

  من درفش کاوه را در دست ضحاک دیدم... و شگفتا كه اين قصه در هر صفحه از صحيفه تاريخ تكرار مي شد. كاوه هاي نستوه از ستم به ستوه مي آمدند و بر قصرهاي قساوت و قيادت ضحاك ها برمي شوريدند .آن گاه كه نهضت به نصرت مي رسيد،باز ضحاك ها با نيرنگ و تغيير رنگ دوباره بر صدر مي نشستند و قدر مي ديدند! 

 من مردمی را دیدم خفته بر فراز کوهی از زر نهفته ، خواب ها بسي سنگين و خفتگان در ژرفاي روياهاي رنگين. هر كه نغمه بيداري سر مي داد ، سر را به باد صرصر مي داد. 

  ادامه دارد....                                                               

                                                                شفيعي مطهر

                   ديدني هاي  شهر سرب و سراب (2)

من جوانانی را دیدم که قاب هویت خویش را در پای تريبون هاي غوغاسالار گم کرده بودند ، ولي در لابه لاي سي دي هاي رقص و موزيك غربي به دنبالش مي گشتند. 

 من سياستمداري را ديدم كه با الياف و تركه هاي پوشال ، قصري از قصه و آمال و كاخي از وعده ها و آرمان ها مي ساخت. او زر سياه را مي فروخت و برف سپيد مي خريد و براي نسل هاي آينده !! بر بام حمام!! ذخيره مي كرد ! 

  من بافندگاني را ديدم كه با تار خرفتي و پود خرافات براي دين سالاران ، ديباي دين مي بافتند و در آن حال كتاب خردمدار و فراروزگار را ديدم كه آيه آيه اش در حال پژمردن بود و شاخه شاخه اش در حال افسردن ؛ بر بنيانش مي باليد، اما از انزوا مي ناليد !

                                                                      شفيعي مطهر 

ادامه دارد....

                              صدف کعبه لب گشود و.... 

                             دردانه کعــبه چون به امکان آمد

                            کار همه شیعیان به سامان آمد  

                           خورشید ولایت از افق طالع شد 

                           بر پیکر بی جان جـهان جان آمد

 صدف کعبه لب گشود و اسوه یگانه ، دردانه جاودانه و حقیقت ولایت را به جهان هستی تقدیم کرد .
ای رهرو راستین !
اگر می خواهی سرو حقیقت را در بالنده ترین قامت تماشا کنی ،
اگر دوست داری که خورشید فروزان ولایت را در درخشان ترین فروزش به نظاره بنشینی ،
اگر می خواهی که آسمان فضیلت را در زیباترین تجلی بنگری ،
اگر مشتاقی که کوه استقامت ر ا در استوارترین سیمایش تماشاگر باشی ،
اگر آرزو داری جرعه ای از زلال ناب ترین چشمه ساران عرفان " کوثر " بنوشی ،
اگر طالب تماشای تندیس قدسی و والاترین عروج انسی در رساترین صورت هستی ،
اگر می خواهی به حقیقت یاور غمدیدگان و مددکار ستمدیدگان باشی ،
...و اگرمی خواهی معنی عدالت ، مفهوم حریت ، تبلور فتوت ، تجسم مروت ، عصاره فضیلت و مقام والای خلیفه اللهی را یکجا و همه و همه را در بلندای قامت یک انسان بنگری :
علی بنگر !!

    در سیزدهم رجب ...

    بزرگمردی پای بر گستره زمین نهاد که غنچه دهان ها را شکفتن و جوانه ها را گفتن آموخت ، 

     قامت رسای بشریت با قیامت خروشش از اسارت رست و سبزه های عدالت با سرود سبز باران کلامش رست ،

   چه بسیار دشمنانی که شناختندش و بر او تاختند و چه نسا دوستانی که نشناختندش و او را ارزان باختند ،

   بلاغت ، از زبانش حلاوت یافت و فصاحت از بيانش ملاحت گرفت ،

   چه دردنامه هايي كه تنها در سينه سياه شب هاي كوفه نگاشته شد و چه نهال هاي ناله هايي كه فقط در دل زلال چاه هاي كوفه كاشته شد.

      در سيزدهم رجب...

    رادمردي از ملكوت اعلي پاي بر عرصه برهوت دنيا نهاد ، تا تنهايي خداي گونگان را در گستره تاريخ ، دردمندانه فرياد كند ، با ستم بستيزد و رويش بذر آفتاب را در دل يلداي جهالت بشارت دهد.

    چه نوايي جز زمزمه دل انگيز فرشتگان ، ناله هايش را در خلوت شب هاي نخلستان همنوايي كردند؟! و چه چشماني جز برق ديده اختران سپهر ، ستارگان اشكش را به نظاره نشستند؟!

    بيست و سه سال مكتب را از حلقوم شمشير فرياد كرد و بيست و پنج سال براي  حفظ وحدت در جهان اسلام سكوت كرد و پنج سال براي استقرار عدالت در جامعه اسلامي پنجه در پنجه قاسطين ، مارقين و ناكثين روزگار درافكند.

       ولي افسوس كه ....

    گل عدالت با ولادتش شكفت و با شهادتش به خون خفت!!

     ميلاد با سعادت مولاي متقيان امير مومنان علي عليه السلام و روز بزرگداشت پدر را به همه رهروان صديق و پيروان شفيق آن پيشوا تبريك و تهنيت مي گويم. 

                                                      شفیعی مطهر

استقرار عدالت یا گسترش سخاوت؟!

اولین شــــعرم،،ردیفـش درد بود

قصـــــه  تنهایی یک مـــــــرد بود

قصه  مـــردی که از شهر سکوت

ناله را همـــــراه خـــود آورده بود

  سخاوت و بخشندگی خصلتی پسندیده و بر عكس بخل و خست صفتی نکوهیده است. نیک انديشان، سخاوت را تا تا بدان پایه ارج می نهند که در متن جامعه ما ده ها بل صدها جمعیت، انجمن و سازمان خيريه دولتي و مردم نهاد را بنيان نهاده اند كه مهم ترين رسالت و ماموريت خود را دستگيري و كمك به افراد بي پناه و طبقات فرودست جامعه مي دانند ؛ اما متاسفانه كمتر خيران و سخاوتمنداني هستند كه گروه، جمعيت و تشكلي را ايجاد كنند كه با دغدغه استقرار عدالت در جامعه به فعاليت بپردازند.

  ممكن است بسياري بر اين باور باشند كه جمعيت ها و سازمان هاي خيريه كه متشكل از توانگران نيك انديش هستند، با اين دغدغه  همه كمك ها و ياري هاي خود را نسبت به فرودستان جامعه ايثار مي كنند كه با كاهش فاصله هاي طبقاتي ، عدالت اجتماعي استقرار يابد.

 البته اين خوي و خصلت در جاي خود پسنديده و كارساز است؛ اما فروكاستن اين باور در حصار انحصار فقير پروري متاسفانه جز توزيع فقر و تبديل جامعه به يك كميته امداد بزرگ ثمري ندارد!

   حصول اين جوهر و گوهر و وصول به اين غايت و نهايت، قاعده و قانوني مي خواهد؛ چه آن كه گسترش سپهر معنويت بر بام زيباشهر شريعت ، به شرط افراشتن ستوني استوار، ممكن و مقدور است . از اين زاويه است كه وقتي از مولا علي(ع) پرسيده مي شود كه:

 « العدل افضل ام الجود؟» ؛ از ميان عدالت و سخاوت كدام برتر است؟ حضرت پاسخ مي دهد:

 « العدل» و در تبیین این اصل ، دو علت مي آورد و مي فرمايد:

  اولا « العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها من جهتها» ؛

 « عدل ، امور را در بستر طبيعي خود قرار مي دهد، اما جود، جريانات را از جايگاه طبيعي خود خارج مي سازد» ؛

 ثانيا « العدل سائس عام و الجود عارض خاص» ؛ 

« عدالت، سياستي گسترده و فراگير است ، ولي جود يك حالت استثنايي و غير شامل است.»

  ( نهج البلاغه، عبده، حكمت۴۸۸)

 به نص قرآن كريم ، فلسفه دين در عينيت اجتماعات ، اقامه قسط است. يعني دين آمد تا مردمان بر سر عدل ايستاده و بر پايه قسط زندگي كنند (حديد، ۲۵)؛ از اين روست كه به گزارش امام باقر(ع):

 « پيامبر در جهت معماري مدينه شريعت بر ويرانه هاي جاهليت ، استقبل الناس بالعدل ؛ جامعه را با عدالت ساخت و پرداخت. »(تهذيب ، ج۶، ص ۱۵۴)

 بدين قرار، ستون سقف معنويت ، در زيباشهر شريعت، عدالت است.

(اسلامي، احمد، از خاتميت تا غيبت،صص۲۷و۲۸)

  استاد مطهری در ارزیابی وزن عدالت و سخاوت در ترازوی عقلانیت بر این باور است که:

 « اگر با معیارهای اخلاقی فردی ارزیابی و داوری کنیم، بايد سخاوت را برتر از عدالت دانست. چه آن كه بخشندگي و ايثارگري بيش از عدالت معرف و نشانه كمال نفس و تعالي روح انسان است. اما داوري امام(علي عليه السلام)، جز اين است و عدالت را به دو دليل برتر مي داند.

 اين گونه ارزيابي و داوري درباره انسان و مسائل انساني ، ريشه در اصالت و اهميت اجتماع دارد و گوياي آن است كه اصول و مبادي اجتماعي و از جمله نظم، قانون و عدالت بر احكام و اخلاق فردي تقدم دارد.»

 (سیری در نهج البلاغه، ص ۱۱۲و۱۱۳)

    به بيان امام علي(ع) : « العدل راس الایمان و جماع الاحسان»؛

 بلندي اندام ايمان و ستون فقرات و كانون همبستگي همه زيبايي ها، عدل است.(غررالحكم،ج۲،ص۳۰)

 از منظر مولا علي(ع) ، گوهر ديانت و جوهر شريعت، رمز جاذبه و راز ماندگاري نظام و عامل صلاح و فلاح دين و دنيا و موجب سلامت جان و امنيت روان ، در فرد و اجتماع، عدل و قسط است.

 (غررالحكم ،ج۷،ص۹-۲۳۶)

  ...و بر اين پايه، حرف همان است كه استاد مطهري گفته است. وي مي نويسد:

« از نظر علی(ع) اصلی که می تواند تعادل اجتماع را حفظ کند و به هیکل و پیکر و روح و روان جامعه ، سلامت و امنيت بدهد(سيري در نهج البلاغه،ص۱۱۳) و درد و معنويت جامعه را درمان كند، عدالت است.»

(نهج البلاغه ، خطبه۳)

                                                                    شفيعي مطهر

ديدني هاي شهر سرب و سراب(۳۶)

  من شخصیتی را دیدم بسی خرسند و بسیار توانمند . توانایی او آنقدر رشد کرده بود که قادر به پذیرش « خطا » و « اشتباه » خود بود!! همه قدرت او نه در « کشور گیری» که در « انتقادپذیری » بود.

 من در مسیر زندگی، رهروي را ديدم كه چون راهي براي بازگشت و رقم زدن آغازي خوش نداشت، ناگزير براي خود پاياني خوش را رقم زد . 

 من زيباترين عكس ها را در تاريك ترين اتاق ها ظاهر كردم و اين كار اين درس را به من آموخت كه  هر گاه در قسمتی تاریک از زندگی قرار گرفتم، بدانم که طبیعت می‏خواهد تصویری زیبا از من بسازد. 

  من در خزان باغ « برگی » و « میوه ای » را دیدم که هر دو افتادند؛ اما برگ در انتهاي زوال افتاد، ولي ميوه در انتهاي كمال. آن گاه اين پرسش به چالشم طلبيد كه من برگي زردم، يا سيبي سرخ؟! 

 من حقيقت يابي فكور را ديدم بر مسير كمال و حقيقت يافته اي مغرور را بر طريق ضلال. 

ادامه دارد.... 

                                               شفيعي مطهر

  هردمبيل شاخدار !!

 قصه هاي شهر هرت - قصه بيست و سوم

 اعلی حضرت هردمبیل شهریار شهر هرت همچنان بر اریکه قدرت نشسته و حکم می راند. او در راه حفظ و حراست از ستون های سلطنت سفاکانه خود از هیچ جرم و جنایتی فروگذار نمی کرد. چه بسیار جوانان بی گناه و پیکارگران آزادی خواه را که بی رحمانه به جوخه شکنجه و اعدام می سپرد.

  روزی شکنجه گران مزدور شاه هرت یکی از جوانان آزاده و مخالف هردمبیل را برای ابراز ندامت شکنجه می کردند. هنگامی که شکنجه به نهایت رسید ، جوان كه با نيروي وصف ناپذيري پايداري مي كرد، ناگهان فكري به ذهنش رسيد و به زبان آمد و گفت:

 مرا نزد هردمبيل ببريد ، تا در حضور ايشان اعتراف كنم.

بازجويان پس از كسب اجازه از هردمبيل ، او را به حضور شاه بردند. هردمبيل از او خواست تا به گناه خود اعتراف و تقاضاي عفو و پوزش كند. جوان با بيان مقدمه اي گويا و شيوا ، حقانيت راه خود و همه مبارزان راه آزادي را تبيين كرد و گوشه اي از ستم ها و زورگويي هاي ماموران حكومت او را برشمرد و به آن حاكم ستمگر نسبت به سرانجام سياه ظلم و جور هشدار داد. هردمبيل مغرور كه در اوج سرمستي قدرت اصلا تاب شنيدن هيچ انتقاد و نصيحتي را نداشت ، با خشم چماقي را كه در دست داشت، محكم بر فرق آن جوان كوبيد! جوان از پاي درآمد و در واپسين لحظات عمر زير لب هردمبيل را نفرين كرد و گفت:

 اميدواريم خون به ناحق ريخته من در همين دنيا دامنت را بگيرد! 

  در لحظه فرودآمدن چماق بر فرق سر جوان خوني فراوان از سر او فوران كرد و به اطراف پاشيده شد. يك قطره از خون او بر سر هردمبيل فرود آمد. هردمبيل بلافاصله از داغي قطره خون در سر احساس سوزش كرد. در سر هردمبيل بر اثر آن قطره خون زخمي پديدار شد كه هر لحظه شدت درد آن بيشتر مي شد. پزشكان را فراخواندند. آنان هر دارو و درماني را كه بلد بودند، بر آن آزمودند؛ اما از شدت جراحت و درد كاسته نمي شد.

  پس از چند روز درد جانكاه، هردمبيل احساس كرد كه از ميان آن زخم ،جسم سختي چون شاخ شروع به رويش كرده است. دوباره پزشكان را فراخواند. آنان با عمل جراحي كوشيدند تا شاخ را ببرند؛ اما رويش سريع شاخ همچنان ادامه داشت.

   پس از مدتي معالجه و درمان ،پزشكان داخلي و خارجي از درمان آن بيماري عجيب درماندند و رسما مراتب عجز و ناتواني خود را اعلام كردند. هردمبيل ناگزير تن به تحمل مي داد. او كم كم ناگزير شد هم درد و هم زشتي شاخ بر فرق سر را به عنوان يك واقعيت گزيرناپذير بپذيرد. 

   از آن پس در دربار و همه شهر اعلام كردند كه هيچ كس حق ندارد اين واقعيت را بر زبان بياورد؛ زیرا اعلي حضرت از به يادآوردن اين واقعيت ناراحت مي شود.

   شاه هر وقت در هر مجلس و محفلي حاضر مي شد ، همگان شاخ روييده بر فرق سر او را كه از كلاه و تاج بيرون زده شده بود، به وضوح مي ديدند و اغلب از چهره مضحك او خنده شان مي گرفت؛ اما كسي جرات نداشت آن را بر زبان آورد يا خداي نكرده بر آن بخندد ؛ چون سخت ترين مجازات و مرگ در انتظارش بود. در معابر، كوچه ها و خيابان ها كه هردمبيل گاه ناگزير در آن ظاهر مي شد، همه براي تماشاي شاخ زشت هردمبيل جمع مي شدند و آن را محرمانه به يكديگر نشان مي داند و در پنهاني بر آن مي خنديدند.

  سال ها گذشت. ماموران زورگوي حكومت شهر هرت همه مردم را به ديدن حقيقت و انكار آن !! عادت داده بودند. شاخ داشتن هردمبیل یک واقعیت آشکار و بدیهی بود و همه مردم آن را می دیدند ، اما بر زبان آوردن اين حقيقت و واقعيت جرم بود!! مردم هم كه در طول تاريخ خود همين گونه پرورش يافته و به ديدن رويدادهاي مشابه و امثال آن ها عادت كرده بودند، به زودي به امريه جديد ملوكانه نيز عادت كردند. همه، حقيقت را به گونه اي مي ديدند و به گونه هاي ديگر بيان و تفسير مي كردند. حتي شاعران و مداحان درباري همچنان موظف بودند كه قيافه زشت و كريه هردمبيل را به زيبايي و دلربايي بستايند ، در اين مسابقه تملق و چاپلوسي مي كوشيدند گوي سبقت را از همديگر بربايند تا صله هاي گرانبهاتري را دريافت كنند و به مقامات بالاتري نائل آيند.

  سال ها گذشت و گذشت تا روزي اعلي حضرت هردمبيل براي بازديد از شهر به يكي از محله هاي جنوب شهر رفت. ماموران طبق عادت و برنامه خود همه مردم را از كار و كاسبي بي كار كرده و همه را براي استقبال از موكب ملوكانه آورده بودند تا با هورا كشيدن مقدم او را گرامي دارند و خداي را به خاطر اعطاي اين طل الله !! به مردم اين شهر سپاسگزاري كنند !

  در حين حركت موكب ملوكانه در خيابان هاي شهر مردم همچنان شاهد شاخ زشت و برآمده از وسط فرق مبارك ملوكانه بودند. همه آن را مي ديدند و محرمانه و در دل مي خنديدند ؛ اما طبق معمول هيچ كس جرات بر زبان آوردن آن را نداشت. ناگهان كودكي خردسال در آغوش مادر وقتي نگاهش به شاخ هردمبيل افتاد ، بسيار تعجب كرد و با صداي بلند گفت:

 مادر جان! چرا اين مرد شاخ دارد؟!

 مادر فورا جلوي دهان او را گرفت و گفت: فرزندم! ساكت شو ! مي ترسم اعلي حضرت بفهمند!

 كودك دوباره خنده كنان و بلندتر فرياد زد: مامان ! مگر خودش نمي داند كه شاخ دارد؟

  گفت و گوي اين كودك با مادرش كم كم به گوش ساير مردم و كودكان ديگر نيز رسيد. ماموران هم هر چه تلاش كردند تا صداها را خفه كنند ، نتوانستند . در آغاز به صورت پچ پچ و سرانجام بتدريج با فرياد و شعار يك پارچه مردم اين شعار در بين مردم طنين انداخت كه :

 هردمبيل شاخ دارد !!  هردمبيل شاخ دارد! هردمبيل...

                                                                              شفيعي مطهر

 دیدنی های شهر سرب و سراب(۳۵)

من انسان هاي بي شماري را ديدم كه همه در يك چيز مشترك بودند: متفاوت بودن!!

 من شجاعي را ديدم كه شجاعت را نه جان باختن در رويارويي با شير ، كه در جان سالم به دربردن از شر شير مي دانست. شجاعت نه در جان باختن ، كه شير را بر خاك انداختن است. 

 من بذري را ديدم و در دل خاك نهانش كردم. همه آن را نابود انگاشتند و تلف شده پنداشتند، در حالي كه فردا سبز و سرافراز سر از خاك بركشيد و خود را به افلاك رسانيد. 

 من آبشاری را دیدم که روایتگر جریان زندگی بود. او با باور به مکتب« این نیز بگذرد»، هم تلخی های خاشاک را می برد و هم شیرینی های طربناک را. او در جريان پرشتاب حيات نه دري به درنگ داشت و نه آهي براي آهنگ.

من ذهن را جون کشتزاری دیدم که باید « ایده» را در آن کاشت  با « مطالعه» آن را آبیاری و با « مشورت » آن را تقویت و با « پذیرش انتقاد » آن را آفت زدایی کرد تا بهترین محصول را برداشت. 

ادامه دارد....

                                                        شفیعی مطهر

 ديدني هاي شهر سرب و سراب(۳۴)

 من در دست هاي كودكي دبستاني ۷۰ ساله ،« پاک کنی» را دیدم که به جای این که سیاه کاری ها را بزداید، سپيدي ها را نيز سياه مي كرد.هر مشقي را كه خود اشتباه مي دانست ، مي زدود و عملا بر سياه كاري ها مي افزود.

خشونت

من اقیانوسی از اندیشه را دیدم که فانوس دلان کویر اندیش، سبو سبو از آن می ربودند تا آن را بخشکانند ؛ اما هر قطره زلال و هر موج لايزال آن اين سرود را زمزمه مي كرد:

هر روز سبو سبو ز ما برگیرند...

                                     تا زود بخشکیم ولی دریايیم... 

 من اميركبير را ديدم كه در واپسين دم حيات توسط قاتل خود به ناصرالدين شاه پيام داد كه :

 « من دارالفنوني ساختم كه از هر آجرش، اميركبيري برمي خيزد!»

 ....اما زهی افسوس که خودکامگان خونریز و فرمانروایان حق ستیز با کشتن اندیشه  ، آجرها را به قيادت مي گيرند و آجرسازان را به خدمت! نه نهال بدون ريشه به كار مي آيد و نه آجر بدون انديشه !!

  من مرغ ماهيخواري را ديدم كه هر از چند گاه ماهيان بي آزار را شكار مي كرد. ماهيان نيز بي آن كه پايداري كنند، ذليلانه تسليم خودكامگي او مي شدند. روزي ماهيخوار كوشيد تا قورباغه اي را شكار كند؛ اما قورباغه شجاع آنقدر گلوي ماهيگير را فشرد تا او جان سپرد!!

من نمازگزاری را دیدم که روی به سوی« قبله» داشت، ولي دل در هوای « قبیله ». آن گونه نیایش می کرد که گویی همه خذای اویند، در حالي كه خداي چنان به او توجه مي كرد كه گويي او تنها بنده نيايشگر اوست! 

 من شمعي را ديدم كه شب را مي نگريست و بر سياه دلي او مي گريست. 

ادامه دارد...

                                                             شفيعي مطهر